یکی از پرکاربردترین اسناد تجاری در معاملات مابین افراد، چک است که در متن ماده 310 قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران اینگونه تعریف میشود که «نوشتهای که بهموجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محالعلیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار میگردد». استفاده از چک در کنار تمام مزایا و تسهیلاتی که دارد امکان وقوع مشکلات حقوقی بسیاری را نیز به وجود میآورد که موجب طرح دعاوی زیادی در دادگاهها شده که یکی از این دعاوی، دعوی ابطال اجراییه چک است.
درصورتیکه پس از گذشت 10 روز از موعد چک، مبلغ آن پرداخت نشود، شخص حامل چک میتواند اصطلاحاً چک را برگشت زده یا بهطور دقیقتر گواهی عدم پرداخت بگیرد و پس از گذراندن مراحل حقوقی آن، خواستار صدور اجرائیه چک شود. شرایطی که صاحب چک میتواند درخواست توقف اجرائیه چک را بکند به شرح ذیل است:
- چک برای ضمانت صادرشده باشد.
- چک از طرق غیرقانونی مانند سرقت یا کلاهبرداری و… به دست حامل چک رسیده باشد.
- مفقودی چک توسط صاحب آن قبلاً اعلامشده باشد.
- مانند ابطال اجراییه بانکی محکومعلیه فوت، ورشکسته و در کل محجور شود.